14 greckich wyrażeń związanych z częściami ciała

W każdym języku najfajniejsze są te wyrazy, których nie uczą w szkole. Tak jest z potocznymi wyrażeniami, które rodowici użytkownicy języka używają w mowie codziennej, ale osoby uczące się tego języka nie mają o nich pojęcia.

W języku greckim zawsze fascynowały mnie związki frazeologiczne (są to takie wyrażenia, które składają się z kilku wyrazów i tylko, gdy są tłumaczone razem mają sens). Niektóre wyrażenia mają polskie odpowiedniki, inne nie. Jeśli chcecie poznać kilka takich wyrażeń, zapraszam do dalszej lektury.

1. έχω τα μάτια μου δεκατέσσερα /eho ta matia mu dhekatesera/

Dosłownie: mam czternaście oczu

Znaczenie: można to przetłumaczyć jako „mieć oczy szeroko otwarte”. Mówimy tak do kogoś, aby był szczególnie uważny, np. mama do syna: Να έχεις τα μάτια σου δεκατέσσερα, czyli bądź bardzo ostrożny.

2. κάνω τα στραβά μάτια /kano ta strawa matia/

Dosłownie: robię krzywe oczy

Znaczenie: udawać, że czegoś nie widzimy albo nie rozumiemy. Po polsku powiemy, że przymykamy na coś oko.

3. ρίχνω στάχτη στα μάτια /rihno stahti sta matia/

Dosłownie: rzucam popiół do oczu

Znaczenie: wprowadzać kogoś w błąd, żeby zakryć prawdę; oszukiwać. Po polsku powiemy, że mydlimy komuś oczy.

4. σαν τα μάτια σου /san ta matia su/

Dosłownie: jak własne oczy

Znaczenie: mówimy tak w sytuacji, gdy chcemy podkreślić, że o coś trzeba szczególnie dbać, np. Να το φυλάς σαν τα μάτια σου, czyli dbaj o to jak o własne oczy. W języku polskim występuje wyrażenie „pilnować jak oka w głowie”, które ma takie samo znaczenie.

5. οι τοίχοι έχουν αυτιά /i tihi ehun aftia/

Dosłownie: ściany mają uszy

Znaczenie: podejrzewać, że ktoś może nas podsłuchiwać. Po polsku też się mówi, że ściany mają uszy.

6. έξω από τα δόντια /ekso apo ta dhontia/

Dosłownie: poza zębami

Znaczenie: mówić bez ogródek, w bezpośredni sposób. W polskim występuje wyrażenie „bez owijania w bawełnę” albo „z grubej rury”.

7. χώνω τη μύτη μου /hono ti miti mu/

Dosłownie: wciskam swój nos

Znaczenie: mieszać się w nie swoje sprawy, zazwyczaj z ciekawości np. Ο γείτονάς μου χώνει τη μύτη του παντού (mój sąsiad do wszystkiego się miesza). Po polsku powiemy „wsadzać nos w nieswoje sprawy”.

8. μου κόπηκαν τα πόδια /mu kopikan ta podia/

Dosłownie: podcięło mi nogi

Znaczenie: bardzo się czegoś przestraszyć, zwłaszcza w niespodziewanej sytuacji. Co do polskiego odpowiednika nie jestem pewna, ale chyba też funkcjonuje wyrażenie „podciąć komuś nogi”.

9. βάζω το χέρι μου στη φωτιά /wazo to hieri mu sti fotia/

Dosłownie: wsadzam rękę do ognia

Znaczenie: ręczyć za coś albo kogoś. Po polsku mówimy, że damy sobie za coś rękę (głowę) uciąć.

10. κλείνω το μάτι σε κάποιον /klino to mati se kapion/

Dosłownie: zamykam oko do kogoś

Znaczenie: puszczać do kogoś oko (tak samo po polsku).

11. με το χέρι στην καρδιά /me to hieri stin kardhia/

Dosłownie: z ręką na sercu

Znaczenie: szczerze, uczciwie np. Σου το λέω με το χέρι στη καρδιά, czyli mówię ci to z ręką na sercu. Po polsku wyrażenie to brzmi tak samo.

12. μένω με το στόμα ανοιχτό /meno me to stoma anihto/

Dosłownie: zostaję z otwartą buzią

Znaczenie: być zaskoczonym na wieść o czymś lub na widok czegoś. Po polsku mówimy, że komuś szczęka opadła.

13. γλείφω τα δάχτυλα /ghlifo ta dhahtila/

Dosłownie: liżę palce

Znaczenie: nie ma co tu dużo wyjaśniać, bo odpowiednik polski brzmi „palce lizać”, więc jest dosyć zrozumiały.

14. παίζω κάτι στα δάχτυλα /pezo kati sta dhahtila/

Dosłownie: gram coś na palcach

Znaczenie: znać się na czymś bardzo dobrze, być ekspertem w jakiejś dziedzinie. Po polsku mówimy, że mamy coś w jednym palcu albo w małym paluszku.

***

Na dzisiaj to tyle. Wybrałam takie wyrażenia, które mają podobne odpowiedniki w języku polskim, ale istnieje dużo wyrażeń, których nie sposób przetłumaczyć w sensowny sposób. W najbliższym czasie powstanie o nich wpis.

Jakie inne greckie wyrażenia związane z częściami ciała znacie? Jakie są ich polskie odpowiedniki? Dajcie mi znać w komentarzu.