O określeniach kobiety w języku greckim

Wpis powstał w ramach akcji W 80 blogów dookoła świata, w której blogerzy z różnych części świata piszą na wspólny temat, ale dotyczący różnych języków i kultur. Marcowy temat dotyczy kobiet w danej kulturze lub języku.

Już jakiś czas temu kilka czytelniczek sygnalizowało mi, że nie znają określeń, których używają mężczyźni w stosunku do kobiet. Nie wiedzą więc, kiedy ktoś mówi coś obraźliwego, a kiedy nie. W dzisiejszym wpisie przedstawiam słownictwo dotyczące kobiet, zarówno to neutralne, jak i potoczne (wulgarne).

Γυναίκα

Najbardziej neutralne słowo określające kobietę to η γυναίκα (i jineka). Oznacza też żonę, a synonimem w tym wypadku jest η σύζυγος (i sizigos). Od słowa γυναίκα pochodzi nazwa lekarza ο γυναικολόγος (o jinekologos), czyli ginekolog.

Inne pochodne słowa to:

• η γυναικούλα (i jinekula) – niezbyt pochlebne określenie kobiety bez osobowości, lubiącej plotkować; również stosuje się jako ironiczne określenie mężczyzny, który zachowuje się jak kobieta
• η γυναικάρα (i jinekara) – potoczne wyrażenie, które zazwyczaj używa się na określenie pięknej kobiety.  

Κοπέλα

Η κοπέλα (i kopela) to kolejne neutralne słowo, które oznacza dziewczynę (zazwyczaj w młodym wieku). Słowa tego używają często kobiety w znaczeniu „koleżanka”, np. θα βγω έξω με τις κοπέλες (tha wgo ekso me tis kopeles), czyli wyjdę z dziewczynami/koleżankami.

Synonimem jest słowo το κορίτσι (to korici), które oznacza zazwyczaj bardzo młodą dziewczynę. Obydwa te słowa mają też inne wspólne znaczenie: mężczyźni mogą tak mówić o swoich dziewczynach: η κοπέλα μου, το κορίτσι μου, czyli moja dziewczyna (partnerka).

Κυρία

Η κυρία (i kirija) dosłownie tłumaczy się jako pani. Słowa tego używamy np. gdy przedstawiamy komuś kobietę: Από δω η κυρία Παπαδοπούλου (apo do i kirija papadopulu), czyli z tej strony pani Papadopulu, lub gdy mówimy o innej kobiecie, z którą nie jesteśmy na ty: μου το είπε η κυρία Ελένη (mu to ipe i kirija eleni) – powiedziała mi to pani Eleni. Słowo κυρία używane jest też w wyrażeniu „pani domu” (η κυρία του σπιτιού [i kirija tu spitiu]).

Podobnie jak w języku polskim, κυρία oznacza też kobietę zamężną, w przeciwieństwie do kobiety niezamężnej, którą nazywa się η δεσποινίς (i despinis). W piśmie, np. w różnego rodzaju formularzach, słowo κυρία skraca się do κα., a δεσποινίς do δις.

Ciekawostka: w języku greckim nie funkcjonuje wyraz „państwo” na określenie mężczyzny i kobiety jako pary, więc gdy chcemy przedstawić komuś państwa Kowalskich, mówimy ο κύριος και η κυρία (o kirios kie i kirija), co oznacza pan i pani i dodajemy nazwisko.

Ωραίο φύλο

W języku polskim kobiety określa się mianem płci pięknej. W języku greckim istnieje zwrot το ωραίο φύλο (to oreo filo), czyli piękna płeć, ale też το ασθενές φύλο (to astenes filo), czyli słaba płeć. Przeciwnie, na mężczyzn mówi się το ισχυρό φύλο (to ishiro filo), czyli silna płeć.

Przejdźmy teraz do bardziej potocznych i wulgarnych określeń, bo z Waszych wiadomości wnioskuję, że te Was najbardziej interesują. Szczególnie czytelniczki chcą wiedzieć, kiedy mężczyźni mówią do nich ładnie, a kiedy niekoniecznie.

Γκόμενα

Η γκόμενα (i gomena) oznacza laskę, seksowną kobietę. Pochodzenie tego słowa nie jest jasne – niektóre źródła podają, że γκόμενα pochodzi od włoskiego „gomena” (lina kotwicza), ponieważ w znaczeniu przenośnym kobieta ciągnie faceta za sobą na sznurku. Inna wersja mówi, że słowo to powstało z przekształcenia angielskiego wyrażenia „go with men”. Greccy marynarze, którzy nie znali angielskiego, w ten sposób mówili na kobiety, z którymi spędzali czas w różnych portach na świecie.

Γκόμενα jest też najczęstszym słowem, które używają mężczyźni na określenie kobiety w ogóle, np. για όλα φταίνε οι γκόμενες (ja ola ftene i gomenes) – wszystkiemu winne są kobiety.

Γκόμενα oznacza też kochankę, natomiast ładniejsze słowo na kochankę to η ερωμένη (i eromeni).

Μουνάρα

Wulgarne słowo, które pochodzi od το μουνί (to muni), czyli cipa. Η μουνάρα (i munara) to określenie pięknej kobiety z podkreśleniem jej seksualności.

Ξέκωλο

Το ξέκωλο (to ksekolo) jest połączeniem słów ξε + κώλος (dupa). Oznacza kobietę, która ubiera się bardzo wyzywająco, odsłaniając wszystko co możliwe, w tym między innymi tyłek. Słowo to oznacza również ubrania, które odsłaniają wszystkie cielesne wdzięki kobiety.

Καυλιάρα

Najbardziej wulgarne słowo w tym wpisie to η καυλιάρα (i kawliara). Pochodzi od słowa η καύλα (i kawla), co oznacza erekcję. Więc καυλιάρα jest to kobieta, która powoduje u mężczyzn natychmiastowe podniecenie, ale może też określać kobietę, która jest napalona, ma ochotę na seks. Jest to zwrot obraźliwy, ale niestety często używany przez mężczyzn, zwłaszcza w kierunku nieznajomych kobiet na ulicy.

Te cztery ostatnie wyrazy podałam po to, żebyście wiedzieli, że istnieją, ale nie radzę ich używać. Jeśli dopiero zaczynacie przygodę z językiem greckim, nie macie jeszcze wyczucia, kiedy można, a kiedy nie można tak mówić. Lepiej zacznijcie od neutralnych zwrotów.

Chcecie przeczytać o kobietach w innych językach? Zajrzyjcie do poniższych wpisów:

CHINY

Biały Mały Tajfun: Z czym się Chińczykom kojarzą kobiety?

DANIA
Ukryty Kot: Kobieta w języku duńskim

FINLANDIA

Suomika: Kobiece sprawy po fińsku (tylko dla kobiet!)

FRANCJA

Demain,viens avec tes parents!: Stąd do wieczności

Madou en France: 8 niezwykłych kobiet, które odmieniły Francję

GRUZJA

Gruzja okiem nieobiektywnym: Kobiety w języku gruzińskim

HISZPANIA

Hiszpański dla Polaków: Kobieto, to musisz wiedzieć o hiszpańskim!

IRLANDIA

W Krainie Deszczowców: Kobieta po irlandzku

JAPONIA

japonia-info.pl: Kobiecy pierwiastek w jōyō-kanji

KIRGISTAN

Kirgiski.pl: Kobieta w języku kirgiskim  

NIEMCY

Niemiecki w Domu: Kobieta w Niemczech

ROSJA

Dagatlumaczy – blog o tłumaczeniach i języku rosyjskim: Kobieta w języku rosyjskim

SZWECJA

Szwecjoblog:  Kobieta w języku szwedzkim – 5 ciekawostek

TURCJA

Turcja okiem nieobiektywnym: Czy Turczynki chcą nosić hidżab?

USA

Papuga z Ameryki: Jak ubierają się kobiety w USA?

WIELKA BRYTANIA

Angielska Herbata: Angielskie idiomy z kobietą w tle

English-Nook:  6 żon Henryka VIII

Angielski dla każdego: Królowa, czyli najważniejsza kobieta w Wielkiej Brytanii

WŁOCHY

Po Prostu Włoski: Kobieta w języku włoskim – idiomy i powiedzenia

RÓŻNE JĘZYKI

Enesaj.pl: Kobieta w językach turkijskich