Słowniczek greckich słów cz. 14 (jesień, oliwka, owoc, liść)
Słowniczek greckich słów to cykl poniedziałkowych postów na fanpejdżu, w którym przedstawiam ciekawe greckie wyrazy wraz z tłumaczeniem i krótkim komentarzem na temat ich użycia.
Jak powiedzieć po grecku: jesień, oliwka, owoc, liść? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ
Greckie słowo φθινόπωρο /fthinoporo/, czyli jesień jest połączeniem starogreckich wyrazów φθίνω /fthino/ – zmniejszać się, zanikać, i οπώρα /opora/ – owoc.
Gdy zaczyna się jesień, mówimy φθινοπώριασε /fthinoporiase/ lub έπιασε φθινόπωρο /epiase fthinoporo/, czyli nastała jesień. Natomiast na początku jesieni mówi się καλό φθινόπωρο /kalo fthinoporo/, czyli dobrej jesieni. ???
Więcej jesiennego słownictwa znajdziecie we wpisie Co ciekawego słychać w Grecji jesienią?
ΕΛΙΑ
Oliwka to owoc drzewa oliwnego, które jest jednym z najcenniejszych roślin Grecji. Na oliwkę mówi się (η) ελιά /i elia/. Tak samo można nazwać drzewo oliwne lub (το) ελαιόδενδρο /to eleodhendhro/.
Na oliwę, czyli olej z oliwek, też mamy dwa określenia: (το) λάδι ελιάς /to ladhi elias/ lub (το) ελαιόλαδο /to eleoladho/.
Z przedrostkiem ελαιο- można utworzyć wiele wyrazów, które mają związek z oliwkami, np. (ο) ελαιόκαρπος /ο eleokarpos/ – owoc drzewa oliwnego, (το) ελαιοτριβείο /to eleotriwijo/ – olejarnia, (η) ελαιοπαραγωγή /i eleoparaghoghi/ – produkcja oliwy.
Słowo ελιά ma też inne znaczenie – znamię na ciele w postaci pieprzyka, np. Έχω μια ελιά στο μάγουλο /eho mia elia sto maghulo/ – Mam pieprzyk na policzku.
ΚΑΡΠΟΣ
Zapewne, gdy chcesz powiedzieć po grecku „owoc”, używasz słowa (το) φρούτο /to fruto/. Ale istnieje też inne słowo o podobnym znaczeniu. Jest nim (ο) καρπός /o karpos/ pochodzące ze starogreki i równie często używane.
(Ο) καρπός oznacza zarówno owoc jako roślinę, ale też owoc jako rezultat pracy, wysiłku, np. Το λεξικό είναι καρπός μιας πολυετούς προσπάθειας /to leksiko ine karpos mias polietus prospathias/ – Słownik jest wynikiem wieloletniego wysiłku.
Również, gdy chcemy powiedzieć „orzechy”, użyjemy tego słowa w licznie mnogiej. (Οι) ξηροί καρποί /i ksiri karpi/ dosłownie znaczy suszone owoce i obejmuje orzechy i bakalie.
Na zakazany owoc powiemy (ο) απαγορευμένος καρπός /o apaghorewmenos karpos/.
Innym znaczeniem słowa (ο) καρπός jest nadgarstek, np. Πονάει ο καρπός μου /pοnai o karpos mu/ – boli mnie nadgarstek.
ΦΥΛΛΟ
Słowo (το) φύλλο /to filo/ ma kilka znaczeń:
? liść, np. φύλλο δάφνης /filo dhafnis/ – liść laurowy
? płatek kwiatu, np. φύλλο μαργαρίτας /filo margharitas/ – płatek stokrotki
? kartka papieru, np. Δώσ’μου ένα φύλλο χαρτί /dhos mu en filo harti/ – Daj mi kartkę papieru.
♣ karta do gry, inaczej τραπουλόχαρτο /trapuloharto/, np. H τράπουλα έχει πενήντα δύο φύλλα. /i trapula ehi peninda dhijo fila/ – Talia zawiera 52 karty.
? ciasto filo, np. σπιτικό φύλλο /spitiko filo/ – ciasto filo domowej roboty
…i wiele innych znaczeń.
Słowo (το) φύλλο brzmi tak samo jak (το) φύλο – płeć i (τον) φίλο – kolegi (rzeczownik w bierniku), ale zapisuje się inaczej.
Wszystkie słowa z greckiego słowniczka znajdziesz pod tagiem Słowniczek greckich słów.
