Słowniczek greckich słów cz. 15 (światło, powietrze, ziemia, wiatr)
Słowniczek greckich słów to cykl poniedziałkowych postów na fanpejdżu, w którym przedstawiam ciekawe greckie wyrazy wraz z tłumaczeniem i krótkim komentarzem na temat ich użycia.
Jak powiedzieć po grecku: światło, powietrze, ziemia, wiatr? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
ΦΩΣ
Choć na zewnątrz już ciemno, pomówmy o świetle. Po grecku światło to (το) φως /to fos/. Przeciwieństwem światła jest (το) σκοτάδι /to skotadhi/, czyli ciemność.
A kilka ciekawych wyrażeń ze słowem (το) φως:
⭐ βγάζω στο φως /wghazo sto fos/ – wyciągać na światło dzienne
⭐ δε βλέπω φως /dhe wlepo fos/ – dosł. nie widzieć światła, oznacza brak nadziei na poprawę sytuacji, zwłaszcza finansowej
⭐ δίνω (το) πράσινο φως /dhino to prasino fos/ – dosł. dawać zielone światło, dawać przyzwolenie na coś
⭐ είναι φως φανάρι /ine fos fanari/ – coś jest jasne jak słońce
Τα φώτα /ta fota/ pisane z małej litery oznacza światła (w liczbie mnogiej) oraz czyjąś wiedzę, mądrość, np. ζητάω τα φώτα σου /zitao ta fota su/ – dosł. potrzebuję skorzystać z twojej wiedzy (potrzebuję twojej rady).
Τα Φώτα /ta fota/ pisane z dużej litery to inaczej τα Θεοφάνια /ta theothania/, czyli Święto Objawienia Pańskiego obchodzone 6 stycznia.
ΑΕΡΑΣ
Powietrze to podstawowy składnik życia na ziemi, dlatego też warto wiedzieć, jak powiedzieć o nim po grecku. (Ο) αέρας /o aeras/ to powietrze. W języku polskim słowa zaczynające się na aer- również określają coś związanego z powietrzem, np. aeroplan, aerozol, aerodynamika.
Czasami słowo αέρας można używać w kontekście wiatru, np. Σήμερα έχει πολύ αέρα /simera ehi poli aera/ – Dzisiaj jest (wieje) silny wiatr.
Kilka wyrażeń z tym słowem:
? πιάνω πουλιά στον αέρα /piano pulia ston aera/ – dosł. łapać ptaki w locie. Mówimy tak o kimś inteligentnym, kto łapie w lot, o co chodzi; często używa się tego zwrotu ironicznie w stosunku do osoby, która nic nie rozumie.
? τινάζω στον αέρα /tinazo ston aera/ – można użyć zarówno w dosłownym znaczeniu: wysadzić w powietrze oraz w znaczeniu przenośnym: zniszczyć coś, zaprzepaścić szansę
? πήραν τα μυαλά του αέρα /piran ta miala tu aera/ – dosł. jego mózg nabrał powietrza. Mówimy tak o kimś, kto po odniesieniu sukcesu zaczął się wywyższać czy zadzierać nosa, np. Από τότε που έγινε διευθυντής, σταμάτησε να μας μιλάει. /apo tote pu eghine dhiefthindis stamatise na mas milai/ – Od kiedy został dyrektorem, przestał się do nas odzywać.
ΓΗ
Słowo (η) γη oznacza ziemię, grunt. (Η) Γη pisane z dużej litery oznacza planetę Ziemię, np. Η Γη στρέφεται γύρω από τον Ήλιο. /i ji strefete jiro apo ton ilio/ – Ziemia kręci się wokół Słońca.
Wyrażenia ze słowem γη:
? κινώ γη και ουρανό /kino ji kie urano/ – dosł. poruszyć ziemię i niebo; po polsku mówimy poruszyć niebo i ziemię.
? άνοιξε η γη και τον κατάπιε /anikse i ji kie ton katapie/ – dosł. ziemia się otworzyła i go połknęła; oznacza, że ktoś zniknął bez śladu
? στα πέρατα της γης /sta perata tis jis/ – na końcu świata
ΑΝΕΜΟΣ
Po grecku wiatr to (ο) άνεμος /o anemos/, Słowa mające przedrostek ανεμ- oznaczają, że coś ma związek z wiatrem, np. ανεμοστρόβιλος (wir powietrzny), ανεμόμυλος (wiatrak jako budowla), ανεμιστήρας (wiatrak elektryczny). W języku polskim też funkcjonuje przedrostek anemo-, np. anemometr.
O wiele ciekawsze jednak są wyrażenia ze słowem άνεμος:
? περί ανέμων και υδάτων /peri anemon kie idhaton/ – dosł. o wiatrach i o wodach; rozmawiać o wszystkim i o niczym
? πάω κατ’ανέμου /pao kat anemu/ – dosł. iść pod wiatr; mówimy tak o kimś, kogo sytuacja stopniowo się pogarsza. Jest to eufemistyczna wersja wyrażenia πάω κατά διαβόλου /pao kata dhiawolu/ – dosł. iść w stronę diabła.
? πάω όπου φυσάει ο άνεμος /pao opu fisai o anemos/ – dosł. iść tam, gdzie wieje wiatr; oznacza osobę, która zmienia zdanie w zależności od okoliczności.
Jak po grecku brzmi tytuł książki „Przeminęło z wiatrem”? Όσα παίρνει ο άνεμος.
Wszystkie słowa z greckiego słowniczka znajdziesz pod tagiem Słowniczek greckich słów.