greckie imiona

Czy w Grecji mieszkają same Jorgosy i Marije, czyli sprawa greckich imion

Pamiętasz jak w „Moim wielkim greckim weselu” Gas przedstawiał rodzicom Iana swoją rodzinę? To jest Nik, Nik, Nik, Nik i…Niki. Brzmi to komicznie prawda? Nie w Grecji. Dzisiaj przyjrzymy się tradycji nadawania imion, bo to ona jest wszystkiemu winna.

Mojego dziecka dziecko…

W Grecji narodziny dziecka są ogromnym wydarzeniem dla całej rodziny, zwłaszcza tej najbliższej, do której zalicza się dziadków. Istnieje takie powiedzenie: Του παιδιού μου το παιδί δυο φορές παιδί μου /tu pedhiu mu to pedhi dhio fores pedhi mu/ – mojego dziecka dziecko jest dwa razy moim dzieckiem. Ukazuje to, jak ważni są dla dziadków wnukowie. Można to poznać też po czymś innym. Mianowicie – po imieniu.

Po kim dostaniesz imię?

Grecka tradycja nakazuje, aby wnukom nadawano imiona ich dziadków w celu kontynuowania „imienia rodowego”. Najbardziej narażone na tę tradycję jest pierwsze dziecko (obojętnie czy to jest chłopiec, czy dziewczynka), które powinno otrzymać imię dziadka ze strony ojca. Jeśli jest to chłopiec, to dostanie identyczne imię, jak jego dziadek, natomiast dziewczynka otrzyma żeński odpowiednik.

Przykładami imion, które mają męską i żeńską wersję są:

Νικόλαος – Νικολέτα (Nikolaos – Nikoleta)

Χρήστος – Χριστίνα (Christos – Christina)

Κωνσταντίνος – Κωνσταντίνα (Konstantinos – Konstantina)

Παναγιώτης – Παναγιώτα (Panagiotis – Panagiota)

Αλέξανδρος – Αλεξάνδρα (Aleksandros – Aleksandra)

i wiele innych.

Kolejne dzieci dostają imiona po pozostałych dziadkach. Tradycja ta jest nadal bardzo żywa w Grecji, więc często się zdarza, że w jednej rodzinie kilka osób ma to samo imię, a nawet nazwisko. Tradycja ta może być również powodem kłótni między dziadkami a rodzicami, którzy chcą wybrać inne imię dla swojego dziecka. W dzisiejszych czasach coraz więcej rodziców wybiera własne imię dla dziecka, ale żeby uniknąć kłótni nadają po prostu imię dziadków jako drugie. Wtedy wszyscy powinni być zadowoleni.

Co na to Kościół?

Drugi decydujący głos w sprawie imienia dziecka ma Kościół, który zabrania nadawania starogreckich imion, ponieważ nie należą one do kanonu imion chrześcijańskich. Podobno zdarzały się przypadki, że pop odmówił udzielenia chrztu, dopóki rodzice nie wybrali chrześcijańskiego imienia dla swojego dziecka. Jednak są to skrajne przypadki.

Mimo zakazu Kościół zezwala na nadanie starogreckiego imienia pod warunkiem, że dziecko otrzyma też drugie imię, które będzie chrześcijańskie.

Kilka popularnych starogreckich imion to:

Σωκράτης (Sokrates), Ηρακλής (Herakles), Διονύσιος (Dionizos), Άρης (Ares), Οδυσσέας (Odyseusz) dla mężczyzn, a dla kobiet Πηνελόπη (Penelopa), Αθηνά (Atena), Δήμητρα (Demeter), Ηλέκτρα (Elektra) czy Αφροδίτη (Afrodyta). Dla Greków są to zwykłe imiona i nie robią na nich takiego wrażenia, jak na obcokrajowcach. No bo, jak to można nosić imiona greckich bogów? 

Inne tradycje

Tradycja nadawania imion w Grecji przybierała różne formy. Na przykład dawniej na Peloponezie matka nie brała udziału w chrzcinach. Imię dla dziecka wybierał ojciec chrzestny i ojciec dziecka. Dopiero, gdy pop oficjalnie ogłosił imię, inne dziecko z wioski biegło, żeby donieść radosną nowinę matce.

Na wyspach pierwsze dziecko otrzymuje imię dziadka po ojcu, jeśli jest to chłopiec, albo imię babci po matce, jeśli jest to dziewczynka.

Najpopularniejsze greckie imiona

Myślę, że na podstawie powyższych wyjaśnień wiadomo już, dlaczego połowa Greków nosi identyczne imiona. Do najpopularniejszych greckich imion męskich należą: Γιώργος (Jorgos), Γιάννης (Janis), Κωνσταντίνος (Konstantinos, w skrócie Κώστας – Kostas), Δημήτρης (Dimitris) i Νικόλαος (Nikolaos) lub Νίκος (Nikos). Obliczono, że ok. 10% mężczyzn w Grecji ma na imię właśnie Jorgos. Najpopularniejszymi żeńskimi imionami są Μαρία (Marija), Ελένη (Eleni), Βασιλική (Wasiliki) i Κατερίνα (Katerina). Podobnie, jak w przypadku Jorgosa, ok. 10% kobiet w Grecji nosi imię Marija.

Kim w takim razie jest Mitsos?

W Polsce z Joanny zrobiliśmy Asię, a w Grecji z Dimitrisa – Mitsosa. Często, gdy się przedstawiamy po grecku, Grecy się pytają: Από που βγαίνει το όνομά σου; /apo pu wjieni to onoma su/, czyli skąd wywodzi się twoje imię? Zjawisko przedstawiania się zdrobnieniem lub zniekształconym imieniem jest bardzo częste. Nigdy nie wiadomo, czy kobieta, która przedstawia się jako Kiki, naprawdę ma na imię Kiriaki czy Wasiliki. Jedno zdrobnienie może odnosić się do wielu imion. Poniżej podaję kilka przykładów zdrobnień (niektóre są bardziej oczywiste, inne mniej):

Παρασκευή – Βούλα

Βασιλική – Βιβή

Δωροθέα – Δώρα

Ευφροσύνη – Έφη

Γεωργία – Ζέτα

Παναγιώτα – Πέγκυ

Ιώαννα – Ζανέτ (ja się tak przedstawiam po grecku i wszyscy myślą, że naprawdę mam na imię Joanna)

Δημήτρης – Μήτσος

Χαράλαμπος – Μπάμπης

Μενέλαος – Μένιος

Μιχαήλ – Μίκης

Κωνσταντίνος – Κώστας, Ντίνος

Διονύσιος – Σάκης

Παναγιώτης – Τάκης

Βασίλης – Μπίλης

Przysłowia związane z greckimi imionami

Na koniec podam jeszcze kilka popularnych wyrażeń związanych z imionami:

  • Τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα – negatywnie o kimś, kto się nie zmienia, tkwi cały czas w tej samej (złej) sytuacji.
  • Τα ίδια Παντελάκη μου τα ίδια Παντελή μου – wszystko to samo, bez zmian.
  • Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει – tak się mówi o kimś, kto dba tylko o własne interesy.
  • Και η κουτσή Μαρία – gdy przekazujemy komuś jakąś plotkę, o której wie już cały świat, ktoś nam może odpowiedzieć „Αυτό το ξέρει και η κουτσή Μαρία”, czyli „to już nie jest nowość, cały świat o tym wie”.

Więcej przysłów z greckimi imiona przeczytasz we wpisie Greckie wyrażenia z imionami.

Znaliście te tradycje? Jeśli zapomniałam o czymś tu napisać, dajcie mi znać w komentarzu.


Podobał Ci się ten wpis?

Zobacz, gdzie jeszcze możesz mnie obserwować:

Zapisz się też na bezpłatne Listy z Grecji po jeszcze więcej ciekawostek o Grecji i języku greckim.

.

16 komentarzy do “Czy w Grecji mieszkają same Jorgosy i Marije, czyli sprawa greckich imion”

  1. Zaskakujące, że Κώστας nie pojawia się jako jedno z najpopularniejszych imion. Może jest ono szczególnie popularne tylko w podręcznikach do nauki nowogreckiego. Świetny tekst. Jak zwykle zresztą.

  2. Czy ostatnia litera “s” imienia oznacza, że jest to imię męskie, czy może są jakieś żeńskie imiona kończące się na “s” ?

    1. Starożytnego pochodzenia: Artemis, Haris (i tu mamy piosenkarkę Haris Aleksiou), Athinais, Amarilis, Iris.
      Co do imion męskich kończących się na -s, warto wiedzieć, że z -s to forma mianownika. W wołaczu jest bez -s. tak więc na Nikosa wołamy: Niko.

  3. A mamy odpowiednik imienia Paweł?, jak je wymówić?, bo Aleksander i Joanna byli wymienieni (synek i żonka) ☺️

  4. Ciekawy wpis! Dodałabym jeszcze, że od Konstantinosa można utworzyć bardzo popularne i znane – Kostas. Ale rzeczywiście, po niektórych zdrobnieniach trudno rozpoznać oryginał np Haris może pochodzić od Halalambos (który ma też zdrobnienie Babis) oraz Zacharias. Modne jest też tworzenie nowych imion od dwóch istniejących np Marvilia od Maria i Lilian. I tu już możliwości są nieograniczone – oczywiście przy chrzcie dla popa będzie Maria…

  5. Agnieszka Monika Ćwikła

    Bardzo interesujący artykuł. W Grecji spotkałam się również z imieniem “Dżordż”, Vaya, Fotula, Voula, co to za zdrobnienia? Od jakich imion pochodzą?

    1. Dżordż to oczywiście Giorgos, Vaia to imię w pełnym brzmieniu – obchodzi imieniny w Niedzielę Palmową, która tu nazywa się Kyriaki ton Vaion, Fotoula – zdrobnienie od Fotini, obchodzi imieniny w Święto Trzech Króli, które tu znane jest także pod nazwą Fota (światła), Voula, ba… tu możliwości jest bardzo dużo…

  6. Temat imion greckich, to temat rzeka, a zdrobnienia mogą przyprawić o ból głowy 🙂 Osobiście spotkałam się jeszcze z takimi zdrobnieniami, jak:
    Παναγιώτα – Τουλά
    Κωνσταντίνα – Ντίνα
    Θεοδώρα – Δώρα
    Βασιλική – Βάσω

Napisz komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Koszyk
Scroll to Top