Skąd się wzięły nazwy greckich wysp?

Nazwy greckich wysp kryją wiele informacji na temat historii Grecji. Niektóre nazwy odnoszą się do mitologii, inne do cech  geologicznych wysp. Niektóre wyspy zmieniały swoje nazwy na przestrzeni wieków, inne do dziś zachowały swoją pierwotną nazwę. Wiele z nich ma również własne przydomki.

Zapraszam Cię w językową podróż po nazwach greckich wysp.

Agistri

Αγκίστρι /angistri/ to jedna z wysp położonych najbliżej Aten. Podróż na nią trwa niecałą godzinę wodolotem z Pireusu. Jej nazwa oznacza dosłownie haczyk wędkarski. Dlaczego?

W starożytności nazwa wyspy brzmiała Κεκρυφάλεια /kekrifalia/ od słowa κεκρύφαλος /kiekrifalos/ co oznacza siatkę z materiału, którą kobiety w starożytności nakładały na włosy, ze względu na podobieństwo kształtu wyspy do tej właśnie siatki.

Dzisiejsza nazwa Αγκίστρι nawiązuje do tego, że pierwszych ludzi, którzy przyjechali na wyspę, zauroczyło jej piękno i na niej zostali, czyli wyspa złapała ich na haczyk. Inna wersja jest taka, że Agistri jest przyczepione do wyspy Αίγινα /eghina/, czyli Egina, które leży nieopodal.

Evia/Eubea

Druga największa wyspa Grecji, zaraz po Krecie to Εύβοια /evia/. Z lądem połączona jest mostem, więc łatwo się na nią dostać samochodem.

W starożytności znana była pod nazwą Μάκρις /makris/ ze względu na podłużny kształt. W czasach panowanie Wenecjan wyspa nosiła nazwę Νεγρεπόντε /neghreponde/, czyli z włoskiego czarny most, który łączył ze sobą zamki położone po przeciwległych brzegach miasta Chalkida.

Dzisiejsza nazwa nawiązuje do bydła, które się tam wypasało. Ευ+βους, czyli dobre woły – βοῦς w jezyku starogreckim to wół. Ponieważ jednak Evia to stosunkowo mała wyspa, woły wymarły z powodu braku jedzenia. Druga wersja mówi, że nazwa wzięła się od nimfy wodnej Evia, którą porwał Posejdon i uprowadził na wyspę.

Ikaria

Istnieje jedna wyspa, której nazwy uczymy się już w podstawówce. To Ικαρία /ikarija/, czyli Ikaria.

Zgodnie z mitologią na nią spadł Ikar, syn Dedala, podczas ich wspólnej ucieczki z Krety. Ojciec i syn założyli na ręce skrzydła spojone woskiem, które umożliwiały im lot w powietrzu. Ojciec przestrzegł syna, żeby nie leciał zbyt blisko słońca, ponieważ wosk może się rozpuścić. Ikar go nie posłuchał, co zakończyło się jego śmiercią.

Przez lokalnych mieszkańców nazywana jest Νικαριά /nikaria/.

Korfu

Grecka nazwa wyspy Korfu to Κέρκυρα /kierkira/ i tylko taką nazwę Grecy uznają. Nazwa pochodzi od nimfy Kerkira, córki rzeki Asopos. W pięknej nimfie zakochał się Posjedon, zabrał ją na wyspę i nadał jej jej imię. Z ich związku narodził się Faek, mityczny władca Feaków, którzy jako pierwsi zamieszkali wyspę.

Natomiast poza granicami Grecji wyspa znana jest pod nazwą Korfu. Jest to grecka nazwa używana w czasach Bizancjum. Pochodzi od słowa κορυφώ, co oznaczało wzgórze, prawdopodobnie z powodu wzgórza, które wznosiło się naprzeciwko ówczesnej stolicy. Z przekształcenia tej nazwy powstała łacińska Corfu.

Jednak, jak już wspomniałam, Grecy wolą nazwę, która kojarzy się z mitologią.

Kos

Wyspa Hipokratesa – ojca medycyny, który tam się narodził, i Herkulesa.

Nazwa Κως /kos/ pochodzi prawdopodobnie od starożytnego słowa Κωfoς (f w archaicznym alfabecie greckim to litera digamma), co oznacza wyspę z wieloma jaskiniami.

Inna wersja twierdzi, że nazwa wywodzi się od słowa κοίον, które miało oznaczać owcę, ponieważ na wyspie występowało dużo owiec.

Kreta

Kreta to największa grecka wyspa i najbardziej ukochana przez Polaków. Co do nazwy Κρήτη /kriti/ istnieje wiele wersji.

Zgodnie z mitologią imię Kreta nosiła jednej z Hesperyd – strażniczek ogrodu bogów i one też nadał swoje imię wyspie. Inny mit mówi, że nazwa Kreta wzięła się od syna Zeusa i nimfy Idaji, który miał na imię Κρή /kri/.

Bardziej prawdopodobna wersja jest taka, że nazwa pochodzi od starogreckiego słowa κραταιός /krateos/, czyli silny, potężny, ponieważ Kreta miała potężną flotę, która panowała na morzu. Strażnikami Krety byli Κουρήτες /kurites/, czyli Kureci, od których nazwę przyjęli Kreteńczycy.

Rodos

Wyspa Ρόδος /rodhos/ nazywana jest też wyspą Heliosa – το νησί του Ήλιου /to nisi tu iliu/- , ponieważ przez ok. 300 dni w ciągu roku świeci na niej słońce. Inne przydomki wyspy to το νησί των ιπποτών /to nisi ton ipoton/, czyli wyspa rycerzy, ponieważ jest to jedyna wyspa, na której zachowały się ślady średniowiecznych rycerzy, oraz το σμαραγδένιο νησί /to smaraghdhenio nisi/, czyli szmaragdowa wyspa ze względu na jej kształ, który miał przypominać szmaragd.

Nazwa Rodos pierwszy raz wystąpiła w Iliadzie Homera. Wbrew powszechnemu przekonaniu, że nazwa pochodzi od róży (w starożytności ρόδον /rodhon/), kwiat ten nie występował w Grecji w czasach starożytnych. Wiele monet z tej epoki zdobi kwiat, który przypomina kształtem hibiskus (inaczej różę chińską), a który występuje rdzennie w rodyjskiej florze. Więc ρόδον odnosiło się do hibiskusa.

Santorini

Początkowo wyspa nazywała się Στρογγυλή /strongili/, czyli okrągła, ponieważ miała okrągły kształt. Na skutek wybuchu wulkanu wyspa utraciła swój pierwotny kształt i powstały 3 odrębne wyspeki.

Kolejno została nazwaną Θήρα /thira/ od Thirosa, który przybył ze Sparty i jako pierwszy zamieszkał tę wyspę. Dzisiaj nazwa Thira to oficjalna nazwa wyspy. Jednak na całym świecie, również w Grecji, nazwą powszechnie używaną jest Σαντορίνι /santorini/ lub Santoryn po polsku.

Nazwa Santorini pochodzi z XIII wieku i wywodzi się od imienia św. Ireny (Santa Irina). Nazwali ją tak Wenecjanie, którzy w pobliżu kościoła Św. Ireny zatrzymywali się w drodze na inne wyspy.

Zakintos

Na Ζάκυνθος /zakinthos/ – po polsku pisane Zakintos lub Zakynthos – znajduje się jedna z najbardziej rozpoznawanych pocztówkowych plaż Grecji – Ναυάγιο /nawaghio/, czyli Zatoka Wraku.

Ζakintos to grecka nazwa pochodząca od mitycznego władcy Zakynthosa, syna Dardanosa, który po wojnie w Troi osiadł właśnie na tej wyspie.

Na świecie częściej używa się nazwy Zante, czasami używanej też w języku greckim i zapisywanej jako Τζάντε/dzante/, która została nadana wyspie w okresie panowania Wenecjan.  Z powodu piękna, jakie zastali na wyspie, nazwali ją również fiore di Levante, po grecku Άνθος της Ανατολής /anthos tis anatolis/, czyli kwiat wschodu.

Źródło:

Wszystkie informacje  zaczerpnęłam z oficjalnych stron każdego regionu.

Odwiedziliście powyższe wyspy? A może któraś jest w najbliższych planach? Dajcie mi znać w komentarzu.