10 ciekawostek o języku greckim (wpis polsko-grecki)
10 ciekawostek o języku greckim
10 ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ελληνική γλώσσα
1. Język grecki należy do rodziny języków indoeuropejskich, w której zajmuje osobną grupę – helleńską, ponieważ nie jest podobny do żadnego innego języka.
1. Η ελληνική γλώσσα ανήκει στην οικογένεια των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών, στην οποία έχει ξεχωριστό κλάδο – τον ελληνικό κλάδο, επειδή δεν μοιάζει με καμία άλλη γλώσσα.
2. Mówi nim ok. 13 milionów ludzi na świecie, głównie w Grecji i na Cyprze. Jest też językiem mniejszości narodowych w Albanii, Rumunii, Turcji, Bułgarii i we Włoszech.
2. Ομιλείται από περίπου 13 εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο, κυρίως στην Ελλάδα και την Κύπρο. Είναι επίσης η γλώσσα των ελληνικών μειονοτήτων στην Αλβανία, την Ρουμανία, την Τουρκία, την Βουλγαρία και την Ιταλία.
3. Najdłuższy grecki wyraz użyty w literaturze to: λοπαδοτεμαχο-σελαχογαλεο-κρανιολειψα-νοδριμυποτρι-μματοσιλφιο-λιπαρομελιτο-κατακεχυμενο-κιχλεπικοσσυ-φοφαττο-περιστεραλε-κτρυονοπτοπι-φαλλιδοκι-γκλοπελειο-λαγῳοσιραιο-βαφητραγανο-πτερυγών, czyli danie złożone z owoców morza, ryb, drobiu i sosów. Składa się z 173 liter, a jego autorem jest Arystofanes. Kiedyś wyraz ten był zapisany w Księdze Guinessa na 1. miejscu.
3. Η μεγαλύτερη ελληνική λέξη που χρησιμοποιήθηκε στην λογοτεχνία είναι: λοπαδοτεμαχο-σελαχογαλεο-κρανιολειψα-νοδριμυποτρι-μματοσιλφιο-λιπαρομελιτο-κατακεχυμενο-κιχλεπικοσσυ-φοφαττο-περιστεραλε-κτρυονοπτοπι-φαλλιδοκι-γκλοπελειο-λαγῳοσιραιο-βαφητραγανο-πτερυγών, δηλαδή ένα πιάτο που αποτελείται από θαλασσινά, ψάρια, πουλερικά και σάλτσες. Η λέξη έχει 173 γράμματα, ενώ ο δημιουργός της είναι ο Αριστοφάνης. Κάποτε η λέξη αυτή κατείχε την πρώτη θέση στο βιβλίο Γκίνες.
4. Do 1976 roku istniały dwie odmiany języka nowogreckiego: katharewusa – język oczyszczony używany jako język oficjalny i dimotiki – język ludu używany w mowie codziennej. Okres, w którym istniały te dwie odmiany języka greckiego, nazywa się dyglosia.*
*porównaj jak ten okres nazywa się po grecku
4. Μέχρι το 1976 υπήρχαν 2 μορφές της νεοελληνικής γλώσσας: η καθαρεούσα που χρησιμοποιήθηκε ως επίσημη γλώσσα και η δημοτική – η γλώσσα του λαού που χρησιμοποιήθηκε στον καθημερινό λόγο. Η περίοδος όταν υπήρχαν δύο μορφές της ελληνική γλώσσας είναι γνωστή ως το γλωσσικό ζήτημα.
5. Język grecki pisany łacińskim alfabetem nazywa się Greeklish.
5. Η ελληνική γλώσσα που γράφεται με λατινικούς χαρακτήρες λέγεται Greeklish.
6. Język grecki istnieje nieprzerwanie od 4000 lat i nadal jest to ten sam język. Nie znaczy to, że język się nie zmienił – znaczy to jednak, że ten sam lud, na tym samym obszarze geograficznym używa tego samego alfabetu i tych samych słów (czasami z innym znaczeniem) od 40 wieków.
6. Η ελληνική γλώσσα υπάρχει αδιάκοπα εδώ και 4000 χρόνια και είναι ακόμα η ίδια γλώσσα. Δεν σημαίνει αυτό ότι η γλώσσα δεν άλλαξε. Αυτό σημαίνει ότι ο ίδιος λαός, στον ίδιο γεωγραφικό χώρο χρησιμοποιεί τον ίδιο αλφάβητο και τις ίδιες λέξεις (καμιά φορά με διαφορετική σημασία) τους τελευταίους 40 αιώνες.
7. Alfabet grecki składa się z 24 liter, które odpowiadają 7 samogłoskom i 17 spółgłoskom. Co ciekawe, głosek w alfabecie jest tylko 21, ponieważ niektóre litery mają ten sam dźwięk. Wszystkich głosek w języku greckim jest 25 – niektóre zapisuje się za pomocą 2 liter.
7. Το ελληνικό αλφάβητο αποτελείται από 24 γράμματα, τα οποία αντιστοιχούν σε 7 φωνήεντα και 17 σύμφωνα. Οι φθόγγοι που αντιστοιχούν στα γράμματα του αλφαβήτου είναι μόλις 21, επειδή μερικά γράμματα έχουν τον ίδιο ήχο. Όλοι οι φθόγγοι στην ελληνική γλώσσα είναι 25 – μερικά αποτελούνται από 2 γράμματα.
8. W języku greckim rozróżniamy kilka dialektów: pontyjski, cakoński, kapadocki, cypryjski, kreteński i język griko używany przez Greków zamieszkujących tzw. Dolne Włochy, czyli Kalabrię i Apulię.
8. Στην ελληνική γλώσσα διακρίνονται οι εξής διάλεκτοι: ποντιακή, τσακωνική, , καππαδοκική, κυπριακή, κρητική και κατωιταλική που ομιλείται από τους Έλληνες της Κάτω Ιταλίας (στην Απουλία και την Καλαβρία).
9. Język grecki jest jednym z oficjalnych języków Unii Europejskiej.
9. H ελληνική γλώσσα είναι μία από τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
10. W starożytności alfabet grecki pisany był tylko wielkimi literami. Małe litery pojawiły się dopiero ok. IX wieku.
10. Στην αρχαιότητα τα γράμματα του αλφαβήτου είχαν μόνο κεφαλαία μορφή. Τα μικρά γράμματα εμφανίστηκαν περίπου το 9ο αιώνα.
Czy znasz inne ciekawostki o języku greckim? Koniecznie daj znać w komentarzu!
Γνωρίζεις άλλες ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ελληνική γλώσσα; Γραψ’τες στο σχόλιο παρακάτω!
