Owoce, warzywa i zioła po grecku, czyli grecki słowniczek kulinarny cz. 1

Ο kuchni greckiej napisano już chyba wszystko, co było możliwe. Nie sądzę, żebym mogła wnieść do tego tematu cokolwiek nowego, dlatego też postanowiłam zająć się kuchnią od strony językowej.

W kilku wpisach zbiorę słownictwo związane z produktami spożywczymi, gotowaniem, składnikami dań, napojami itp., co ułatwi Wam zamawianie jedzenia (i rozmawianie o nim) w Grecji. Nasz słowniczek kulinarny zaczniemy od tego, w co kuchnia grecka obfituje, czyli owoce i warzywa. Wszystkie wyrazy podaję wraz z ich rodzajnikiem i wymową oraz polskim tłumaczeniem.

 

Φρούτα (fruta) – owoce

το φρούτο (to fruto) – jeden owoc, τα φρούτα (ta fruta) – owoce

το αχλάδι (to ahladi) – gruszka

το αβοκάντο (to awokado) – awokado

το βερίκοκο (to werikoko) – morela

το βύσσινο (to wisino) – wiśnia; może oznaczać też „wiśniowy”, np. sok wiśniowy – χυμός βύσσινο (himos wisino)

το δαμάσκηνο (to damaskino) – śliwka

το καρπούζι (to karpuzi) – arbuz

το κεράσι (to kerasi) – czereśnia

το μήλο (to milo) – jabłko

το πεπόνι (to peponi) – melon

το ροδάκινο (to rodakino) – brzoskwinia

το σταφύλι (to stafili) – winogrono; ένα τσαμπί σταφύλια (ena tsabi stafilia) to kiść winogron

 

Εσπεριδοειδή (esperidoidi) – owoce cytrusowe

το γκρέιπ φρουτ (to grejpfrut) – grejpfrut

το κουμκουάτ (to kumkłat) – kumkwat

το λάιμ (to lajm) – limonka; można spotkać się też z rzadszą nazwą „το μοσχολέμονο” – to mosholemono

το λεμόνι (to lemoni) – cytryna

το μανταρίνι (to mandarini) – mandarynka

το νεράντζι (to nerandzi) – pomarańcza gorzka

το πορτοκάλι (to portokali) – pomarańcza

 

Φρούτα του δάσους (fruta tu dasus) – owoce leśne

Owoce leśne są Grekom znane, ale nie są tak rozpowszechnione, jak np. pomarańcze. Rosną w północnej Grecji, ale nie spotka się ich na targach miejskich czy w sklepach. Również ich nazewnictwo nie jest zbyt jasne.

η αγριοφράουλα (i agriofraula) – poziomka; nazywana też „το χαμοκέρασο” (to hamokeraso)

η φράουλα (i fraula) – truskawka

τα μούρα (ta mura) – to ogólna nazwa na wszelkie owoce typu jagody, porzeczki itp.

το βατόμουρο (to watomuro) – oznacza zarówno maliny, jak i jeżyny

το φραγκοστάφυλο (to frangostafilo) – agrest

το φραμπουάζ (to frambuaz) – malina; także το σμέουρο (to smeuro)

το ερυθρό φραγκοστάφυλο (to erithro frangostafilo) – czerwona porzeczka

το μαύρο φραγκοστάφυλο (to mawro frangostafilo) – czarna porzeczka

το μύρτιλλο (to mirtilo) – jagoda

 

Τροπικά φρούτα (tropika fruta) – owoce tropikalne

η καρύδα (i karida) – kokos

η μπανάνα (i banana) – banan; ένα μάτσο μπανάνες (ena matso bananes) – pęk bananów

η παπάγια (i papagja) – papaja

ο ανανάς (o ananas) – ananas

το ακτινίδιο (to aktinidjo) – kiwi

το μάνγκο (to mango) – mango

το ρόδι (to rodi) – granat

το σύκο (to siko) – figa

το φρούτο του πάθους (to fruto tu pathus) – passion fruit lub po polsku owoc męczennicy

 

Λαχανικά (lahanika) – warzywa

η αγκινάρα (i aginara) – karczoch

η ελιά (i elja) – oliwka

η κάπαρη (i kapari) – kapar (po grecku używa się tego wyrazu w liczbie pojedynczej, ale zazwyczaj domyślnie oznacza liczbę mnogą, liczby mnogiej „οι κάπαρες” (i kapares) używa się na określenie drzew kaparu)

η κολοκύθα (i kolokitha) – dynia

η μελιτζάνα (i melidzana) – bakłażan

η μπάμια (i bamia) – okra, nosi też nazwę piżmian jadalny (ale nie słyszałam nigdy, żeby ktokolwiek tak mówił), najczęściej wyraz używa się w liczbie mnogiej οι μπάμιες (i bamies)

η ντομάτα (i domata) – pomidor

η πατάτα (i patata) – ziemniak

η πιπεριά (i piperia) – papryka; nie mylić z „η πάπρικα” (i paprika), co oznacza paprykę w proszku (przyprawę)

η ρόκα (i roka) – rukola

η σαλάτα (i salata) – ogólne określenie każdego rodzaju zielonej sałaty

ο αρακάς (o arakas) – groszek zielony

το αγγούρι (to aguri) – ogórek

το γογγύλι (to gongili) lub η ρέβα (i rewa) – kalarepa

το καλαμπόκι (to kalaboki) – kukurydza

το κολοκύθι, το κολοκυθάκι (to kolokithi, to kolokithaki) – cukinia

το κουνουπίδι (to kunupidi) – kalafior (nie mylić z komarem – κουνούπι (kunupi)

το κρεμμυδάκι (to kremidaki) – szczypiorek

το κρεμμύδι (to kremidi) – cebula

το μανιτάρι (to manitari) – grzyb oraz pieczarka; grzybobranie to „το κυνήγι/το μάζεμα του μανιταριού” (to kinigi/to mazema tu manitarju)

το μανιτάρι πλευρώτους (to manitari plewrotus) – druga najpopularniejsza odmiana grzyba w Grecji, po polsku prawdopodobnie jest to boczniak (jeśli ktoś ma jakieś pewne informacje na ten temat, to proszę dać znać)

το μαρούλι (to maruli) – sałata siewna

το μπρόκολο (to brokolo) – brokuł

το παντζάρι (to padzari) – burak

το πράσο (to praso) – por

το ραβέντι/το ρεβέντι (to rawendi/to rewendi) – rabarbar

το ραπανάκι (to rapanaki) – rzodkiewka

το σέλινο (to selino) – seler (zielona część), na korzeń selera powiemy „η σελινόριζα” (i selinoriza)

το σκόρδο (to skordo) – czosnek

το σπανάκι (to spanaki) – szpinak

το χρένο (to hreno) – chrzan, nie jest rośliną zbyt popularną i wielu Greków nie wie, co to jest, ale wstawiam ten wyraz, bo być może też się kiedyś zastanawialiście, jak to powiedzieć po grecku

τα χόρτα (ta horta) – dzika zielenina

 

Όσπρια (ospria) – rośliny strączkowe

η φακή (i faki) – soczewica; zazwyczaj się używa w liczbie mnogiej „οι φακές” (i fakies)

το κουκί (to kuki) – bób

το ρεβίθι (to rewithi) – ciecierzyca

το φασόλι (to fasoli) – fasola

 

Βότανα (wotana) – zioła

η ρίγανη (i rigani) – oregano

ο άνηθος (o anithos) – koperek

ο βασιλικός (o wasilikos) – bazylia

ο δυόσμος (o djosmos) – mięta zielona, nie to samo co „η μέντα” (i menta), czyli mięta zwykła

ο μαϊντανός (o majdanos) – pietruszka (korzeń pietruszki nie występuje w Grecji)

το δεντρολίβανο (to dendroliwano) – rozmaryn

το θυμάρι (to thimari) – tymianek

το κύμινο (to kimino) – kmin

το τσάι του βουνού (to tsai tu wunu) – (grecka) herbata górska, gojnik

το χαμομήλι (to hamomili) – rumianek

W kolejnej części słowniczka zajmiemy się mięsem i rybami. Jeśli macie coś jeszcze do dodania  do owoców i warzyw, dajcie znać w komentarzu.

Jeśli spodobał Ci się ten wpis, proszę przekaż go dalej. Będę za to bardzo wdzięczna ?