Ο kuchni greckiej napisano już chyba wszystko, co było możliwe. Nie sądzę, żebym mogła wnieść do tego tematu cokolwiek nowego, dlatego też postanowiłam zająć się kuchnią od strony językowej.
W kilku wpisach zbiorę słownictwo związane z produktami spożywczymi, gotowaniem, składnikami dań, napojami itp., co ułatwi Wam zamawianie jedzenia /i rozmawianie o nim/ w Grecji. Nasz słowniczek kulinarny zaczniemy od tego, w co kuchnia grecka obfituje, czyli owoce i warzywa. Wszystkie wyrazy podaję wraz z ich rodzajnikiem i wymową oraz polskim tłumaczeniem.
Φρούτα /fruta/ – owoce
το φρούτο /to fruto/ – jeden owoc, τα φρούτα /ta fruta/ – owoce
το αχλάδι /to ahladi/ – gruszka
το αβοκάντο /to awokado/ – awokado
το βερίκοκο /to werikoko/ – morela
το βύσσινο /to wisino/ – wiśnia; może oznaczać też „wiśniowy”, np. sok wiśniowy – χυμός βύσσινο /himos wisino/
το δαμάσκηνο /to dhamaskino/ – śliwka
το καρπούζι /to karpuzi/ – arbuz
το κεράσι /to kierasi/ – czereśnia
το μήλο /to milo/ – jabłko
το πεπόνι /to peponi/ – melon
το ροδάκινο /to rodhakino/ – brzoskwinia
το σταφύλι /to stafili/ – winogrono; ένα τσαμπί σταφύλια /ena cabi stafilia/ to kiść winogron
Εσπεριδοειδή /esperidoidi/ – owoce cytrusowe
το γκρέιπ φρουτ /to grejpfrut/ – grejpfrut
το κουμκουάτ /to kumkłat/ – kumkwat
το λάιμ /to lajm/ – limonka; można spotkać się też z rzadszą nazwą το μοσχολέμονο /to mosholemono/
το λεμόνι /to lemoni/ – cytryna
το μανταρίνι /to mandarini/ – mandarynka
το νεράντζι /to nerandzi/ – pomarańcza gorzka
το πορτοκάλι /to portokali/ – pomarańcza
Φρούτα του δάσους /fruta tu dhasus/ – owoce leśne
Owoce leśne są Grekom znane, ale nie są tak rozpowszechnione, jak np. pomarańcze. Rosną w północnej Grecji, ale nie spotka się ich na targach miejskich czy w sklepach. Również ich nazewnictwo nie jest zbyt jasne.
η αγριοφράουλα /i agriofraula/ – poziomka; nazywana też το χαμοκέρασο /to hamokeraso/
η φράουλα /i fraula/ – truskawka
τα μούρα /ta mura/ – to ogólna nazwa na wszelkie owoce typu jagody, porzeczki itp.
το βατόμουρο /to watomuro/ – oznacza zarówno maliny, jak i jeżyny
το φραγκοστάφυλο /to frangostafilo/ – agrest
το φραμπουάζ /to frambuaz/ – malina; także το σμέουρο /to smeuro/
το ερυθρό φραγκοστάφυλο /to erithro frangostafilo/ – czerwona porzeczka
το μαύρο φραγκοστάφυλο /to mawro frangostafilo/ – czarna porzeczka
το μύρτιλλο /to mirtilo/ – jagoda
Τροπικά φρούτα /tropika fruta/ – owoce tropikalne
η καρύδα /i karida/ – kokos
η μπανάνα /i banana/ – banan; ένα μάτσο μπανάνες /ena maco bananes/ – pęk bananów
η παπάγια /i papaja/ – papaja
ο ανανάς /o ananas/ – ananas
το ακτινίδιο /to aktinidhio/ – kiwi
το μάνγκο /to mango/ – mango
το ρόδι /to rodhi/ – granat
το σύκο /to siko/ – figa
το φρούτο του πάθους /to fruto tu pathus/ – passion fruit lub po polsku owoc męczennicy
Λαχανικά /lahanika/ – warzywa
η αγκινάρα /i aginara/ – karczoch
η ελιά /i elia/ – oliwka
η κάπαρη /i kapari/ – kapar /po grecku używa się tego wyrazu w liczbie pojedynczej, ale zazwyczaj domyślnie oznacza liczbę mnogą, liczby mnogiej οι κάπαρες /i kapares/ używa się na określenie drzew kaparu/
η κολοκύθα /i kolokitha/ – dynia
η μελιτζάνα /i melidzana/ – bakłażan
η μπάμια /i bamia/ – okra, nosi też nazwę piżmian jadalny (ale nie słyszałam nigdy, żeby ktokolwiek tak mówił), najczęściej wyraz używa się w liczbie mnogiej οι μπάμιες /i bamies/
η ντομάτα /i domata/ – pomidor
η πατάτα /i patata/ – ziemniak
η πιπεριά /i piperia/ – papryka; nie mylić z η πάπρικα /i paprika/, co oznacza paprykę w proszku (przyprawę)
η ρόκα /i roka/ – rukola
η σαλάτα /i salata/ – ogólne określenie każdego rodzaju zielonej sałaty
ο αρακάς /o arakas/ – groszek zielony
το αγγούρι /to aguri/ – ogórek
το γογγύλι /to ghongili/ lub η ρέβα /i rewa/ – kalarepa
το καλαμπόκι /to kalaboki/ – kukurydza
το κολοκύθι, το κολοκυθάκι /to kolokithi, to kolokithaki/ – cukinia
το κουνουπίδι /to kunupidhi/ – kalafior (nie mylić z komarem – κουνούπι /kunupi/)
το κρεμμυδάκι /to kremidhaki/ – szczypiorek
το κρεμμύδι /to kremidhi/ – cebula
το μανιτάρι /to manitari/ – grzyb oraz pieczarka; grzybobranie to το κυνήγι/το μάζεμα του μανιταριού /to kinigi/to mazema tu manitariu/
το μανιτάρι πλευρώτους /to manitari plewrotus/ – druga najpopularniejsza odmiana grzyba w Grecji, po polsku boczniak
το μαρούλι /to maruli/ – sałata siewna
το μπρόκολο /to brokolo/ – brokuł
το παντζάρι /to padzari/ – burak
το πράσο /to praso/ – por
το ραβέντι/το ρεβέντι /to rawendi/to rewendi/ – rabarbar
το ραπανάκι /to rapanaki/ – rzodkiewka
το σέλινο /to selino/ – seler /zielona część/, na korzeń selera powiemy η σελινόριζα /i selinoriza/
το σκόρδο /to skordho/ – czosnek
το σπανάκι /to spanaki/ – szpinak
το χρένο /to hreno/ – chrzan, nie jest rośliną zbyt popularną i wielu Greków nie wie, co to jest, ale wstawiam ten wyraz, bo być może też się kiedyś zastanawialiście, jak to powiedzieć po grecku
τα χόρτα /ta horta/ – dzika zielenina
Όσπρια /ospria/ – rośliny strączkowe
η φακή /i faki/ – soczewica; zazwyczaj się używa w liczbie mnogiej οι φακές /i fakies/
το κουκί /to kuki/ – bób
το ρεβίθι /to rewithi/ – ciecierzyca
το φασόλι /to fasoli/ – fasola
Βότανα /wotana/ – zioła
η ρίγανη /i righani/ – oregano
ο άνηθος /o anithos/ – koperek
ο βασιλικός /o wasilikos/ – bazylia
ο δυόσμος /o dhiosmos/ – mięta zielona, nie to samo co η μέντα /i menta/, czyli mięta zwykła
ο μαϊντανός /o majdhanos/ – pietruszka (korzeń pietruszki nie występuje w Grecji)
το δεντρολίβανο /to dhendroliwano/ – rozmaryn
το θυμάρι /to thimari/ – tymianek
το κύμινο /to kimino/ – kmin
το τσάι του βουνού /to tsai tu wunu/ – (grecka) herbata górska, gojnik
το χαμομήλι /to hamomili/ – rumianek
W kolejnej części słowniczka zajmiemy się mięsem i rybami. Jeśli macie coś jeszcze do dodania do owoców i warzyw, dajcie znać w komentarzu.
Inna nazwa arbuza ( wedlug Grekow org. grecka) to Hydropeppono( ulubione slowo mojej chrzesnicy 😉 ), Karpuzi podobno wywodzi sie z tureckiego
Zgadza się. Pisałam o tym tutaj: 20 tureckich wyrazów w języku greckim.
dokladnie, zobaczylam to pozniej bo czytalam wszystko po kolei, ale
od konca ….
Super wpis! Takich wpisów chciałbym jak najwięcej! (chociaż dopiero teraz miałem czas, żeby wszystkie słówka sobie pozapisywać :P)
Awokado to warzywo? Zawsze mi się wydawało, że to owoc. Zresztą rośnie na drzewie 😉
Rzeczywiście, zawieruszyło się nie w tej kategorii co trzeba. Już poprawiłam. Niedługo będą kolejne części słowniczka.
A do warzyw można dodać jeszcze kalafior, pietruszkę i kalarepę, jeśli oczywiście po grecku takie nazwy istnieją.
Kalarepa jest raczej nieznana w kuchni greckiej, ale oczywiście swoją nazwę ma. Dopisałam.
Super! 😀 A pietruszka zauważyłem, że jest w ziołach, których jeszcze nie przerabiałem 😛
Słownik jest rewelacyjny. Mam pytanie, czy wiesz jak wpisywać greckie akcenty w słowniku google albo w quizlet? Jeśli chodzi o tematykę to przydałoby się “sposób przygotowania jedzenia” bo każde rozmówki i słowniki podają inną nazwę na np. duszony lub duszony we własnym sosie.
Dziękuję. Słownictwo związane z gotowaniem będzie w dalszej części słownika.
Na klawiaturze greckie akcenty piszesz, wciskając znak średnika (;), a potem odpowiednią literkę. Najpierw oczywiście musisz zainstalować grecką klawiaturę.
Jeszcze to:
το τσάι του βουνού (to tsai tou vounou) – (grecka) herbata górska, gojnik.
Dopisałam! Słowniczek rośnie 🙂
Słowniczek jest wporzo! Brawo!
Można jeszcze dopisać:
η μπάμια (i bamia) – okra, ketmia jadalna, piżmian jadalny, hibiskus jadalny (przeważnie w liczbie mnogiej: οι μπάμιες (bamies))
Super! Już dopisałam.
burak – παντζάρι
Dodałam!
Spokojnie dopisał bym jeszcze κουμκουάτ z którego pełne miłości greczynki robią pełne słodyczy konfitury 🙂
Dodam 🙂